OElectoral Commission of Namibia (ECN) oya zimine kutya omashina gwokuhogolola goelectronic voting machines (EVMs) natango otaga ka longithwa pwaahena omusholondondo gwopambapila gwaahogololi momahogololo ngoka twa taalela.
Okakomisi hoka oka kala moonkundathana nehangano lyaIndia lyedhina Bharat Electronics Limited (BEL), okutameka omvula ndjika okumona ngele omashina ngoka otaga vulu okulongithwa pwaahena oombapila.
Ehangano lyoBEL olya zimine muAguste kutya omashina ngoka ga pewa Namibia otaga vulu okulongithwa pwaahena omusholondondo gwomadhina gwopambapila ihe uuna okakomisi ka pewa omulilo omuzizi kOffice of the Attorney General, Tender Board oshowo aakuthimbinga yalwe nena BEL ota vulu okulonga poVVPAT.
BEL oya holola kutya otashi ka kutha uule woomwedhi dha thika pomugoyi okulongapo osysyem ndjoka na Isaak okwa popi kutya otashi ka kutha uule woomvula okutula ayihe miilonga.
Isaak okwa popi kutya omaipulo goVVPAT inaga kala po sho omashina ngoka ga longithwa lyotango mo-2006 ihe oga kalapo owala sho Ompangu yoPombanda moIndia ya gandja elombwelo mo-2013 opo omashina ngoka ga kale taga longithwa pamwe nomusholondondo gwomadhina.
Ontopolwa 979(3) yOmpango yOmahogololo yo-2014 moNamibia oya holola kutya omashina ngoka otaga longithwa pamwe nekwashilipaleko lyopambapila nomuhogololi kehe ta hogolola.
Ontopolwa onti-97(4) oya popi kutya ngele iizemo yomashina naambyoka yopambapila itayi tsu kumwe nena iizemo yopambapila otayi vulu okutaambwa onga iizemo yopehala lyontumba lya hogololelwa.
Ompango ndjoka oya zimo ishewe muKotomba gwomvula ya piti yaahena oontopolwa dhoka mbali.
Omvula ya piti, Ominista yIitopolwa nOmalelo goPaitopolwa pethimbo ndyoka, Charles Namoloh, ngoka a li e na oonkondo dhomatokolo gelongitho lyomashina ngoka okwa popi kutya omashina otaga ka longithwa pwaahena omaumbangi gopambapila gaahogololi pethimbo lyomahogololo gopashigwana ngoka ga ningwa moshilongo muNovemba.
Omolwa omalundululo ngoka ga ningwa miikondo yomalelo gepangelo, nena oshi li oshinakugwanithwa shOminista yEyambulepo lyoondoolopa nUushayi opo yi ninge etokolo kombinga yelongitho lyomashina ngoka.
Isaak okwa popi kutya minista ta vulu owala okuninga etokolo uuna ECN a tula ayihe miilonga
Isaak okwa popi kutya nonando omusholondondo gwaahogololi otagu ka gandja ekwashilipaleko kaahogololi kutya oya hogolola shili, omashina gokuhogolola ngoka taga longithwa oge na ombapila ndjoka hayi kuthwamo pehulilo lyomahogololo na ohayi kala niizemo.
Isaak okwa ekelehi woo omapopyo gamwe ngoka ga ningwa koongundu dhompilameno kutya omashina ngoka otaga vulu okukengelelwa.
“Omashina ngoka ohaga longo ga fa omashina kokuyalula. Uuna wa dhengelemo onomola oko owala tayi kala na itayi vulu okulundululwa. Ohaga kuthako uuyelele waashoka sha dhengelwamo. Oshi li einekelo lyandje kutya otaku ka longithwa omusholondondo gwomadhina monakuyiwa opo uupyakadhi mboka wu kandulwepo ihe monena omukalo gwelongitho lyomashina pwaahena omusholondondo gwomadhina kagu na uupyakadhi washa. Uuwanawa womashina ngoka, omawi agehe ohaga yalulwa na ihapu kala omawi ngoka ga yonuka ,” Isaak ta ti.
Isaaka okwa uvaneke woo kutya itaku ka kala ekateko metseyitho lyiizemo yomahogololo muNovemba ngaashi sha holoka omvula ya piti.
CATHERINE SASMAN
Category: