Omukwaniilwa gwAaHerero okwa pula opo epangelo lyaNamibia kali idhope woe moshikumungu shomadhipago gakiinahenda ngoka ga ningwa kuGermany moshilongo oshowo eeto kegumbo lyiipongolo yoonakuninga iihakanwa yomadhipago ngoka.
Okwa popi kutya Omupresidende Hage Geingob okuli ompinge nAaHerero oshowo AaNama. “ Tate Presidende uupyakadhi mboka wu na natse owa shike. AaHerero nAaNama oye ku ninga shike? Tse otatu kondjo nepangelo lyaGermany katu na uupyakadhi nangoye,”Rukoro a popi.
Rukoro okwa popi ta yamukula kombapila ndjoka ya shangelwa epangelo lyaGermany komukalelipo gwaNamibia koGermany, Andreas Guibeb, ta pula opo oongundu dhompilameno moGermany dhi hulithepo oompata noonkundathana kombinga kutya Germany na gandje ombili kuNamibia omolwa omadhipago ngoka ga ningilwa AaHerero nAaNama pokati komvula yo1904-1908.
Rukoro okwa popi kutya Guibeb okwa valwa kAaNama mboka yali haya longithwa kepangelo okulonga iilonga iiwinayi.
Rukoro okwa popi kutya paku kaleka kokule AaHerero nAaNama oonkundathana dhoka nena epangelo lyoshilongo otali yi pondje uutokolitho wOmutumba gwoPashigwana.
“Otaya kwata ondje komushila. Ombinzi yaantu yetu itayi kana owala ngaaka. Otaya vulu okushaina omatsokumwe ga thika pe-100 naGermany shoka itashi ti sha kutse.”
Rukoro okwa li ta popi pomutumba gwa ningwa kaaleli yAaHerero nAaNama.
“Epangelo olya tula miilonga omukalo gwoonkundathana okupitila mookomitiye dha yooloka mwakwatelwa okabinete ihe inamu kwatelwa elelo lyAaHerero nenge lyAaNama. Ndyoka oli li e yo pondje lyokatokolitho hoka ka tulwa miilonga koNational Assembly momasiku 26 gaKotomba , 2006,” Rukoro ta ti.
Okwa popi kutya kape na ngoka es hi shoka sha kala tashi kundathanwa kepangelo lyaandjetu nolyaGermany molwaashoka iikundathanwa ayihe oya kala ya holekwa.
Rukoro okwa popi kutya Guibeb okwa pewa elombwelo okuza moVenduka opo a tseyithile ongundu yoGreen Party noLeft Party moGermany kayi tsikile noonkundathana dhawo dhina sha noshikumungu shoka mopaliamende yaandjawo.
Omukwaniilwa gwAaHerero okwa popi kutya oya kala uule woomvula taya pula Germany opo a zimine ondjo momadhipago ngoka ga ningwa nokugandja ombili oshowo okufutila iipongolo yoonakudhipagwa yi galukile kegumbo.
“Paife okuya pehulilo epangelo olya hala okuya nokukuthako esindano. Ngele inaya hala okutu yambidhidha naya zepo opo tu kondje kutse yene.”
Okwa lundile epangelo kutya itali simaneke uuntu woonakuninga iihakanwa yomadhipago ngoka.
“Shika otashi ningwa molwaashoka AaHerero nAanama. Shika otwe shi talako kutya uukwamuhoko tatu ningilwa,” Rukoro ta ti.
Oshiwike sha piti, Ida Hofmann, ngoka e li omunashipundi gwoNama Genocide Technical Committee, naye okwa holola omaiyuvo ge.
Okwa pula opo oshikumungu shoka kasha ningwe oshinima shopapolotika.
Hoffman okwa popi kutya sho omukwaniilwa nale gwAaHerero nakusa Chief Kuaima Riruako a li a gandja omaiyuvo ge kombinga yoshikumungu shoka moPaliamende osha li sha kundathanwa nawa.
Oonkambadhala okuya moonkundathana nOminista yIipambele yoPashigwana, Netumbo Nandi-Ndaitwah odha hulile muunyengwi.
GORDON JOSEPH
Category: