Quantcast
Channel: Namibian Sun - Moshiwambo
Viewing all articles
Browse latest Browse all 448

Oyendji inaya ishangitha momahogololo goondolopa molwa kaye na omikanda dhoomuni

$
0
0

Otashi ulike kutya Ompango yOmahogololo moNamibia inayi talako aakwashigwana mboka haya longele kokule nomagumbo gawo, sho gumwe gomaakwashigwana a shunithwa ko okuza pehala mpoka a li tiishangithile omahogololo.
Omukalimo gwomoMaltahöhe ngoka e na ofaalama momudhingoloko ngoka okwa shunithwa ko okuza pehala lyokwiishangithila omahogololo oshiwike sha piti.
“Aantu oya pumbwa okukala nuuthemba wokuhogolola aaleli yawo,” omunafaalama ngoka ta ti.
Omukwashigwana ngoka oha futu omayakulo ge kumuni gwaMaltahöhe hoka e na ofalama na kamushi mOvenduka moka ha longo na oha kala olundji.
“Kamu na iilonga moMaltahöhe ngaashi owala moondolopa odhindji moshilongo. Mbela otandi longo peni ngele kamu shi mOvenduka? Okakomisi kOmahogololo oka pula opo mboka ya gwanitha oomvula 18 konima yomwedhi Septemba omvula ya piti opo ya kiishangithe omahogololo nena otaya longo peni ngele kamu shi moondolopa dhoka oonene?Na oto dhilaadhila kutya oye na uumbangi womikinda dhuukalimo womoondolopa dhoka?”
Ontopolwa 111 (3) mEkotampango lyaNamibia otayi utha kutya kehe omuntu oku na uuthemba wokuhogolola, ngele omuntu ngoka okwa kala uule woomwedhi 12 mehala moka a hala okuhogolole.
Pahapu dhOmukomeho gwomahogololo Paul Isaak okwa popi kutya aantu ihaya vulu okudhimbula nenge okumona kutya aantu oya za shili momahala ngoka
“Otashi vulu owala okuulikwa komukanda gwa za kumuni, ihe kandi una uuyelele owundji kombinga yenyenyeto ndyoka onkene itandi vulu okugandja omayamukulo ogendji,” Isaak ta ti.
Opena aakwashigwana omathele ngele kaye shi omayovi mboka haya lumbu moondolopa ngaashi Ovenduka, Oswakopo/Ombaye oshowo mondoolopa dhomOnooli na ohaya zi moombashu ihe aakwashigwana mboka kaye na oombapila dha muni dhoka tadhi ulike kutya oye li aakalimo yomondolopa dhoka.
Omuniilonga gwomegumbo ngoka a za kOkakarara na oha longo mOvenduka naye ita vulu okwiishangithila mOvenduka. Okwa lombwele oNamibian Sun kutya oha hiila ombashu na kena omikanda dhamuni. “Itandi vulu okuhogololela mpoka handi longo,” omuniilonga ngoka ta ti.
Omunambelewa gwomahogololo mOshikandjohogololo shaMaltahöhe, Gerson Tjitonga, okwa zimine oshiningwanima shoka kutya molwaashoka omuntu ngoka oha kala owala mondoolopa ndjoka omalupita ita vulu okuhogololela mondoolopa ndjoka.
“Inandi tindila omuntu iishangithe okuhogolola, ihe onda gandja owala omayele komulumentu ngoka onkalo ye kutya itayi mu pitika opo a iishangithile moMaltahöhe. Ngele nani ohe ya owala mo moMaltahöhe momahuliloshiwike oto ti ota vulu okwiishangithilamo mo?” omunambelewa ngoka a pula.
Sho a ningilwa omapulaapulo kombinga yenyenyeto ndyoka, omukwatakanithi gwomahogololo mOshitopolwa shaHardap Isak Witbooi, okwa popi kutya ke na ontseyo yoshipotha shoka nonando oshitopolwa shoka osha kundukidhwa koofalama.
“Otandi ka ninga omakonaakono ngele onkalo ndjoka ohayi holoka olundji molwaashoka osho oshikando shotango tandi tsakanene onkalo ndjoka,” Witbooi ta ti.
MoKatima Mulilo mOshitopolwa shaZambezi, aakalimo otaya nyenyeta kutya aanambelewa yokwiishangitha omahogololo oya tindi okupukulula omapuko ngoka geli puukalata wawo wokuhogololela.
Omukintu gumwe mondoolopa ndjoka ngoka a shangithwa onga omulumentu okwa shunithwako naashoka osha hala okutya itaka vula okuhogolola momahogololo ngoka ga taalelwa.
Onkundana ndjoka oya holoka nonando Isaak okwa pitithwa omukanda gwiikundaneki moka a holola kutya aaishangithi yomahogololo otaya ka pewa ompito opo ku wapalekwe omapuko ngoka ga ningwa puukalata wawo womahogololo pethimbo lyomaishangitho ga piti.
Omukanda gwamuni otagu pumbiwa opo aakwashigwana yiishangithe momahogololo gomalelo goondolopa.
Oshipumbiwa shoka oshili omukundu omunene nuupyakadhi kaantu mboka haya zi momalukanda, aaniilonga yopashikako oshowo aakwaita mboka haya zi mookamba dhiilonga.
Omvula ya piti pethimbo lyomaishangitho gomahogololo, ominista yOshikondo shEgameno pethimbo ndyoka Nahas Angula okwa lundile Okakomisi kOmahogololo moNamibia kutya otaka kuthako pambambo ompango, nokwiindika aakwaita ya kuthe ombinga momahogololo, sho taka pula aakwaita mboka ya ulike omikanda dhoomuni.
Angula okwa popi kutya onkalo ndjoka inayi guma owala aakwashigwana mboka haya zi momalukanda ihe naakwaita mboka haya zi mookamba.
Omupilima minista nale okwa holola omaiyuvo ge konima yoomvula mbali sho kwa ningwa omagwedhelepo koLaw Reform Commission opo ku talululwe ompango yi vule okugandja uuthemba kaakwashigwana ya vule okuhogololela momahala moka taya lumbu.
Nonando ongaaka ompango ndjoka inayi talika konima sho kwa ningwa omalundululo mOmpango yOmahogololo.
Konyala aahogololi 40 000 oyiishangitha momaishangitho ga gwedhapo ngoka ga ningwa pokati komasiku 5 no15 gaAguste.
OVENDUKA JEMIMA BEUKES

Category: 
Share This: 

Viewing all articles
Browse latest Browse all 448