Omolwa oondando dhoka kwa tegelelwa dhi londe pombanda momwedhi twa taalela, ondando yuusila wepungu okwa tegelelwa yi londe pombada noonkondo naakwashigwana otaku tengenekwa kutya otaya ka kala nokulanda iikulya mbyoka yi na ombiliha ngaashi omakoloni, olwishi oshowo omboloto.
Ehangano lyoBokomo Namibia olya koleke kutya otali ka gwedhela oondando dhalyo dhuusila wepungu noopresenda 12 momasiku 8 gaFebruali omanga natango uusila mboka tawu ka londa pombanda noopresenda 15 momasiku 7 gaMaalista.
Sho a yamukula komapulo ngoka a ningilwa koNamibian Sun, Omunambelelwa Omukuluntu gwoBokomo moNamibia Hubertus Hamm okwa popi kutya e yo pombanda lyoondando dhuusila wepungu oli li oshizemo she yo pombanda noopresenda 170 ndyoka lya ningwa koSAFEX muule woomwedhi 12 dha piti, komayalulilo gomapingakanitho giilandithomwa gaSouth Afrika.
Hamm okwa yelitha kutya oondando yuusila wepungu odha londa pombanda noopresenda 11.3 muFebruali gwo-2014 omanga muSepetemba gwomvula oyo tuundjoka wa gu pevi noopresenda 2.5.
MuMaalista gwomvula ya piti owa londo pombanda noopresenda 18.9 na okwa tegelelwa natango ondando ndjoka yilonde muFebruali naMaalitsa.
Pahapu dhaHamm, e yo pombanda ndyoka otali etithwa koshikukuta oshowo kelongo lyepungu li li pevi.
“Sho ompumbwe yepungu ndyoka tayi yi pombanda oko woo koondando tadhi lunduluka. Ondando yokutuma pondje yoshilongo otayi hwahwamekwa woo nokiimaliwa yaNamibia mbyoka ongushu yawo tayi gu pevi okuyeleka niimaliwa yaAmerika.”
Ongushu yiimaliwa yaNamibia okuyeleka niimaliwa yaAmerika oya gwa pevi noopresenda 65 okutameka mo-2-14, omanga okuyeleka noEuro yagwa noopresenda 38.
Hamm okwa popi kutya etulo miilonga lyoopresenda 5 dhiifuta yiinima mbyoka tayi etwa moshilongo ndyoka lya ningwa omvula ya piti kUuministeli wUunamapya, Omeya nIihwa oshowo shimwe tashi etitha natango e yo pombanda lyoondando dhuusila wepungu.
Okwa popi kutya epungu ndyoka etokele ohali longwa owala olindji miilongo iishona onkene oshidhigu noonkondo okulilanda okuza kondje yomafuta.
Monena ondando dhepungu ndyoka dhili pevi otadhi adhika momalandithilo gaAmerika naMexico.
“Kwiikwatelelwa keteyo lyaSouth Afrika oshowo ompumbwe yepungu miilongo yaSADC otatu ka kala nompumbwe yepungu okuya pehulilo lyo-2016 oshowo petameko lyo-2017.” Sho ondando yuusila wepungu tayi londo aalandi otaya ka pilukilapo iikulya yimwe ngaashi omakoloni, olwishi noomboloto mbyoka tayi ka kala yi na ondando yili hwepo,” Hamm ta ti.
Ondando yolwishi nuusila woomboloto otayi ka londa pombanda noopresenda 7.5 muFebruali naMaalitsa na oya londele pombanda noopresenda 2.3 muFebruali gwomvula yo-2014 nomuSepetemba gwomvula ndjoka oya londele natango noopresenda 2.9.
“Omvula ya piti muMaalitsa ondando ndjoka oya londa noopresenda 5.85. Ondando yomakoloni otayi ka londa noopresenda 11 omwedhi nguka nomomwedhi twa taalela.
MuFebruali naMaalitsa gwomvula ya pityi oya londele noopresenda 6.28.
Pahapu dhaHamm itaku ka kala ompumbwe yoomboloto, olwishi nenge omakoloni momalanditho gomoshilongo.
Ehangano lyoNamib Mills okwa tegelelwa li kale lya tseyitha nalyo e yo pombanda lyoondando lyadho dhoka tadhi yi miilonga momasiku 23 gaFebruali.
ELLANIE SMIT