Olopota yokomumvo yOmbelewa yOmbudsman oya popi kutya oku ithana aantu omadhina guukwamuhoko nashi kale hashi talwako onga omutya nayi guutondwe.
Olopota oya popi kutya Ombudsman of Namibia otayi ka ninga omapekaapeko opo kutulwe miilonga oompango dhoka tadhi ka ungaunga noshikumungu shoka moNamibia.
Olopota oya holola kutya iitya ngaashi
“kaffir”, “boesman”, “hotnot”, “ombulu”, “nondjima” ihayi pangulilwa omuntu onga uukwamuhoko ihe ohayi pangulwa kohi yoveta yomuyonena gweshundulo lyuuntu.
Olopota oya popi kutya aantu unene mboka ya kala inaya talika monakuziwa ihaya popi nenge ya lopote uukwamuhoko mboka taya ningilwa molwaashoka oya tila okukanitha iilonga yawo nokutondwa.
“Onkalo yokuha thikepamwe pauyuuki otayi kutha aantu omukumo opo ya lopote iipotha mbyoka molwashoka ethimbo limwe ohayi kutha ethimbo ele noonkondo opo yi manithwe. Oshe ya polweela kutya oompango tadhi indike uukwamuhoko odha ndopa okweeta omalunduluko gopankalathano nopehala tadhi kutha oonkondo mboka ye wete ya tongolwa nokuya kondjithila ya taambeko owala onkalo ndjoka.”
Olopota oya popi kutya epangulilo lyuukwamuhoko inali gwana mokuyanda onkalo ndjoka onkene megwanithepo lyomulandu ngoka guli kohi yoNational Human Rights Action Plan (NHRAP) Ombudsman otaka ninga omapekaapeko opo a gwedhemo oompango dha gwedhwapo.
Olopota oya popi kutya oveta yehwahwameko lyUuthikepamwe nEyando lyUukwamuhoko ngaashi ndjoka yi li moSouth Afrika oshiholelwa oshiwanawa okulandulwa.
Ompango ndjoka otayi gandja ompito kepangulilo lyiipotha ayihe yi na sha nuukwamuhoko. Ohayi gandja woo oonkondo opo nakutulilwamo oshipotha a vule okufuta eyonagulo nokugandja ombili ku nakunyenyeta.
Olopota oya tsikile natango kutya okutula miilonga ompango akuke itaku kandulapo omukundu ngoka ihe ompito yoompango dha gwana, oku vula okuya koompangu oshowo euveko lyoveta oyo tayi vulu okuyambidhidha ekandulepo lyomukundu ngoka.
Olopota oya tsikile opo ku kuthepo omilandu omikulu ko kutulwe miiloga omilandu dhoka omipe. Aanona yoskola oya pumbwa okulonga omanga aashona kombinga yesimano lyuuntu nuuthike pamwe.
ELLANIE SMIT