Uuministeli wEtulululo lyEvi, owa ekelehi omapopyo kutya aantu ya za mOnooli yoshilongo oyo owala taya tulululwa moofalama moHardap no //Karas.
Uuministeli owa yamukula komapopyo ngoka ga ningwa kelelo lyopamuthigululwakalo lyaaKai-//Khaun moHoachanas mOshitopolwa shaHardap, ndyoka lya popi kutya AaNooli oyo owala taya tulwa moofaalama moka omanga aantu yomomudhingoloko itaya talika.
Omanyenyeto ga faathana oga ningwa woo muutumwalaka uufupi mboka wa tuminwa kiikundaneki.
Kansela gwo Kai-//Khaun Traditional Authority, Simon Kooper, okwa popi kutya aakwashigwana yawo oya pumbwa okutalika nomeho omanene uuna taku gandjwa oofaalama dhoka molwaashoka oyo ya kanitha oshitopolwa oshinene shevi pethimbo lyuukoloni.
“Etulululo ndyoka itali tala kuunene wevi ndyoka twa kanitha. Ope na aantu mboka yaadha iipumbiwa mbyoka tayi pulwa opo omuntu a vule okutulululwa moofaalama dhoka ihe pehala oofalama otadhi tulululwa owala aantu ya za kiitopolwa yimwe.”
Pahapu dhaKooper, evi lyaakwashigwa yaaKai-//Khaun olya li nale oohecta dha thika po-50 000.
Sho ya kuthwa evi lyawo kaatiligane pethimbo lyuukoloni oya dhigwa owala noohecta 14 000.
Konima sho oshilongo sha manguluka epangelo lyaNamibia olya gwedhele evi lyawo noohecta 8 000.
“Omolwa ompumbwe yevi moHardap, otatu pula opo tu pewe evi lya gwedhako,” Kooper ta ti.
Okwa popi kutya oya tseyithilwa kutya aakwashigwana mboka itaya vulu okupula ko uumwene wevi momudhingoloko gwaGibeon molwaashoka evi ndyoka olyaakwaWitbooi.
AaKai-//Khuan oya popi kutya aafaalama dhoka dha landwa okutameka mo-2012 osha kala tadhi tulululwa owala aantu ya za mIitopolwa ngaashi Zambezi, Kavango, Oshana, Ohangwena, Omusati, Oshikoto, oshowo Erongo.
Okutameka mo-2012 epangelo olya landa po oofaalama ngaashi Judaa, Mbela, Uhlenhorst, Jadenhock, Panama nofaalama yaSteinhoff dha nuninwa okutululula aakwashigwana.
Uuministeli wEtulululo lyEvi owa pataneke omapopyo ngoka.
Omupopiliko gwuuministeli mboka , Chrispin Matongela okwa popi kutya oopresenda 50, dhaantu 16 mboka ya tulululwa moofaalama dhoka oya za miitopolwa ngaashi Hardap, Khomas nOtjozondjupa.
Matongela okwa popi kutya konyala oopresenda 75 dhaamboka ya tulululwa moofaalama dhoka oya za miitopolwa yopokati koshilongo.
Kwaamboka ya tulululwa moofaalama ya Steinhof, Uhlenhorst, Judaa naMbela oya holola pomaindilo gawo kutya oya za miitopolwa ya yooloka nomaindilo ngoka ga monika ogeli ngaashi tashi landulwa, moHardap (8), Zambezi (1), Otjozondjupa (2), Ohangwena (1), Khomas (3) nOshana (1).
Kooper okwa popi kutya elelo lyoKai-//Khaun Traditional Authority oya li lya pulwa opo li ninge omagwedhelepo kombinga yaamboka ya pumbwa okutulululwa momudhingoloko gwaHoachanas ihe kaye na uuyelele kutya yangapi ya tulululwa okuza momudhingoloko ngoka.
“Inatu pumbwa okuundulilwa moluhepo otwa pumbwa okutulwa ponkatu yimwe ngaashi omuhoko dhimwe. Otwa thigululwa omupopyo gwoNamibia limwe, oshigwana shimwe.”
“Itashi ulike kutya otwa tegelelwa tu kale twa mwena nokutaambako owala kehe shoka tashi ningwa.Uule woomvula 26 ngaashiingeyi otwa kala owala twa mwena nokutaamba ko kehe shoka tashi ningwa kepangelo,” Kooper ta ti.
CATHERINE SASMAN